Budowa, funkcje i lokalizacja zastawek

Na początku należy wspomnieć, iż serce tłoczy krew na obwód organizmu, nie posiada natomiast siły zasysającej ją z powrotem. Transport krwi do serca odbywa się żyłami. 

Żyły są naczyniami krwionośnymi cieńszymi i bardziej wiotkimi niż tętnice. Podobnie jak  tętnice zbudowane są z trzech warstw, przy czym zawierają mniej włókien sprężystych, a ich mięśniówka jest słabsza. Układem żylnym odtlenowana krew wraca z obwodu ciała do serca. Jednak krew płynie w nim pod mniejszym ciśnieniem. W związku z tym by umożliwić sprawny transport krwi “ku górze” do serca, na całej długości wewnątrz żył zlokalizowane są zastawki.

Zastawki są to sprężysto-elastyczne fałdy, składające się z dwóch płatków, których końce stykają się. Położone jedne nad drugimi, w niewielkiej odległości od siebie, zapewniają jednokierunkowy przepływ krwi. Działają jak zawory, które otwierają się w jedną stronę w wyniku nacisku krwi płynącej w kierunku serca. Kiedy krew chce opaść pod wpływem grawitacji lub skurczu mięśni, zastawki szczelnie zamykają się, przez co nie pozwalają na jej cofanie się do kończyn. O ich sile świadczy fakt, iż prędzej pęknie żyła niż opadnie nie uszkodzona zastawka. Zdrowe i prawidłowo funkcjonujące zastawki zapewniają swobodny przepływ krwi oraz zapobiegają gromadzeniu się krwi w żyłach w trakcie spoczynku mięśni.